Birliğimiz Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet AKGÜN açıklamasında, “2019/2020 üretim sezonunda yağlık ayçiçeği fiyatlaması hususunda Birliğimiz üretici ortaklarının beklentileri, faaliyet bölgemizdeki üretim maliyetleri ve dünya piyasaları birlikte değerlendirilerek ortaklarımız adına Birliğimizce talep edilen, sektör paydaşlarının önemli bir çoğunluğunca da kabul gören fiyat seviyeleri Ticaret ve Tarım Bakanlıklarımıza da arzedilmiş bu seviyeler uygun bulunarak 08.08.2019 tarihinde Sayın Bakanımız Bekir PAKDEMİRLİ tarafından standart ürün için 2.500.-TL/Ton olarak açıklanmıştır. Birliğimiz rekolte beyannamesi vererek ürün teslim taahhüdünde bulunan ortaklarından Sayın Bakanımızca açıklanan baz fiyata yağ oranlarına göre ilave prim vererek alımlarını sürdürmektedir. Trakya Birlik olarak bugüne kadar 280 bin ton seviyesinde ürün alımını gerçekleştirmiştir. Mevcut piyasa koşullarına ve hasadı gerçekleştirilmemiş ürün miktarına baktığımızda Trakya Birliğin 320-330 bin ton seviyesinde ürün alacağını söyleyebiliriz. Bu Türkiye rekoltesinin %20’ sini aşan bir orandır. Trakya Birliğin yaptığı işin büyüklüğünü ve önemini anlatmak adına bunu ifade etmek istiyorum.
Trakya Birlik şu an piyasada oluşan fiyat kaosundan en küçük bir kaygı duymadan üretici ortağını mağdur etmeden alımlarına ve hizmetine devam ediyor yaptığımız hizmet kamusal bir hizmettir. Devlet büyüklerimiz bu hizmetten ötürü Trakya Birliğin zarar görmesine izin vermeyecektir. Piyasa da şu an için oluşan 2.300.- TL ve daha altındaki fiyatlar Trakya Birliğin rekabet gücüne dolasıyla sürdürülebilirliğine zarar vermektedir. Trakya Birlik çiftçimize her sezon lazım olan bir kurumdur. Ülkede ayçiçek üretimi ve dolasıyla bitkisel yağ sanayisi bir yerlere geldiyse bunda Trakya Birliğin çok büyük payı ve hizmeti vardır.
Bugün itibariyle piyasada oluşan gelişmeleri değerlendirecek olursak, Türkiye’de yağlık ayçiçeğinin ana üretim bölgesi Trakya’da genel olarak son derece müspet bir üretim sezonu geçiriyoruz.750 bin tonun üzerinde rekolte gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Trakya’daki harmanı takiben önemli üretim bölgeleri olan İç Anadolu ve Karadeniz Bölgemizde de hasadın başlaması ve o bölgelerimizde ki yüksek verim ve yüksek rekolteyle birlikte pazara önemli miktarda ürün arz olunmaya başlamış oldu. Yurt dışındaki ana üretim bölgelerinde de son derece müspet üretim haberleri gelmeye devam ediyor bu sebeple geçmiş yıllarda sezon başında 360-370 dolar seviyesinde olan ithal fiyatlar 340 dolar seviyelerinde son 10 yılın en düşük fiyatları olarak Ülkemize teklif edilmektedir ve ne yazık ki üzülerek söylüyorum hasadın sürdüğü eylül – ekim dönemi için 100 bin tona yakın bağlantı yapıldığı haberlerini alıyoruz. Yerli üretim yurt içinde tüketilmeden hiçbir şekilde ithalat yapılmamalıdır bu gerçekleşmediği müddetçe bizim çiftçimizi daha fazla üretmeye teşvik etmemiz ve dolayısıyla ülke ihtiyacını karşılayacak üretim seviyelerine ulaşmamız mümkün olamaz.
Sezon başındaki süreçte biz kurum olarak ithalatın asgari mart-nisan aylarına kadar engellemesini sağlayacak uygulamaların resmileştirilerek 2.500 TL baz fiyattan Birliklerin, sanayicilerin güvenle mal alıp stok taşımalarının sağlanmasını ısrarla ifade ettik. Her ne kadar Gümrük vergisi oranı iki düzenlemeyle %13’ten üst sınır olan %27’ye taşınmış olsa da bu düzenleme ithalatın önüne geçilerek Bakanımızca açıklanan fiyatın sezon sonuna kadar cari kalmasını sağlamaya yetmemiştir. Kurdaki gevşeme ithal maliyetlerin düşüşüne daha da etki etmiştir ve yine 31 Ocak tarihinde verginin %27’den %13’e düşecek olması tüccar ve sanayiciyi stoğunu dikkatli oluşturmaya itmiştir. Ancak bizim Birlik olarak böyle bir lüksümüz yok Biz ortağımızın bize beyan ettiği miktarı teslim etmek istediğinde bunu almakla mükellefiz. Ancak bu beyan miktarı Birliğin finansal kaynaklarını aşan bir seviyede bu sebeple ortağımızın ürün bedeli ödemelerini de bankalardan önemli miktarda kredi kullanarak belli bir ödeme programı dahilinde gerçekleştiriyoruz. Son iki sezonda birim ürün alım fiyatında Devletimizin desteği ve oluruyla %45’i aşan oranda artış sağlanmıştır. Bu artışın sağlanmasında da en büyük pay Trakya Birliğindir. Ancak sosyal kurum yapısı gereği yüksek karlılık hedefi olamayacak bir yapının üründe sağlanan %45’lik artışı öz sermaye karlılığıyla sağlaması mümkün değildir. 102 alım merkezinde çok önemli bir fiziki alt yapı ve insan gücüyle hizmette hiçbir eksik kusur olmadan alımlarımızı sürdürüyoruz operasyon maliyetleri ve yüksek finansman maliyeti belimizi büküyor. Üstüne bir de ithalatın cazip olması, harman döneminde ülkeye ürün gelmesi üretici kuruluşların görevlerini yaparken karşılaştığı en büyük sorun. Biz kamusal bir hizmet yapıyoruz bu çerçevede de Birliğimiz ve diğer yol arkadaşımız kardeş tarımsal kuruluşlarında gerek finansman gerekse de ithal politikaları yoluyla desteklenmesi Türk Tarımı için olmazsa olmaz noktadadır.
Şu günlerde yağlık ayçiçeği piyasasında yaşanan olumsuz fiyatlama hareketleri konusunda Hükümetimizden destek bekliyoruz. Daha önce talep ettiğimiz üzere yetersiz kalan Gümrük vergisi oranlarının gözetim fiyatı yoluyla desteklenmesi ve ithalatın en erken Nisan sonuna kadar engellenmesi bu işin yükünü çeken ve pek çok maliyetine katlanan Birliğimiz ve diğer tarımsal örgütler ile stok taşıyan sanayicilerimizin sonraki sezonlarda da bu hizmetlerini sürdürebilme noktasında destekleyici olacaktır. Yağlık ayçiçeği üretimini bir yerlere taşımak istiyorsak, ithalata cari açığa müspet katkı yapmak istiyorsak Birliklerin moralinin yüksek tutulması, finansman ihtiyaçları konusunda desteklenmesi Ülkenin ve Ülke tarımının hayrına olacaktır. Bu konularda Hükümetimizden ilgili bakanlıklarımızdan destek bekliyoruz.
Bu çerçevede ilk adım olarak en kısa sürede ithalde uygulanan gözetim fiyatının gereken seviyelere yükseltilmesi , şu an piyasalarda oluşan olumsuz havayı dağıtarak çiftçinin ve kurumların mağduriyetlerini bir nebze olsun giderecektir” dedi.